του Θύμιου Δημητρόπουλου
Όλο και περισσότερα φαρμακεία καταλήγουν να επιλέγουν τη λύση του ηλεκτρονικού καταστήματος (e-shop), για να αναπτύξουν την εξωστρέφειά τους. Φιλοδοξία τους είναι να αποκτήσουν ένα επιπλέον κανάλι πώλησης και να προβάλλουν τα προϊόντα τους σε ένα διευρυμένο κοινό, που δεν είναι απαραίτητα κοντά στο φυσικό τους κατάστημα.
Τι προοπτικές έχει το ηλεκτρονικό εμπόριο και ειδικά στο χώρο του φαρμακείου;
Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση που δεν έχει εναρμονιστεί με την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2011/62/ΕΕ και τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό 699/2014, ενώ δεν έχει εφαρμόσει ούτε τη σχετική σύσταση του ΟΟΣΑ για τα online φαρμακεία, όπως καταγράφηκε σε έκθεση του Οργανισμού το 2017 για τις συνθήκες ανταγωνισμού του κλάδου. Μάλιστα, η ΚΥΑ της 20ης Απριλίου 2022 καθορίζει ότι στην χώρα μας απαγορεύεται να πωλούνται τα ΜΗΣΥΦΑ online, και μπορούν να διατίθεται μόνο στα φυσικά φαρμακεία.
Παρόλα αυτά, ηλεκτρονικά καταστήματα φαρμακείων λειτουργούν στη χώρα μας και εμπορεύονται όλα τα υπόλοιπα είδη που δεν συγκαταλέγονται στην κατηγορία των φαρμάκων (συνταγογραφούμενα σκευάσματα, ΜΗΣΥΦΑ, αρνητική λίστα), όπως πχ καλλυντικά, συμπληρώματα διατροφής, ανατομικά και ορθοπεδικά είδη, βρεφικά είδη κ.α.
Οι έρευνες αναδεικνύουν ότι τα ηλεκτρονικά φαρμακεία αυξάνουν συνεχώς τη δυναμική τους και καταλαμβάνουν ένα όλο και αυξανόμενο κομμάτι της πίτας. Ήδη για το πρώτο εξάμηνο του 2023 παρατηρείται μια συνολική αύξηση +9% στο τζίρο των ηλεκτρονικών φαρμακείων, αγγίζοντας τα 146.000.000€, με τα προϊόντα ομορφιάς να καρπώνονται τη μεγαλύτερη αύξηση με +10%!
Οι καταναλωτές φαίνονται να εμπιστεύονται όλο και περισσότερο το ηλεκτρονικό εμπόριο, ενώ και η άνθιση και η βελτίωση των υπηρεσιών των εταιρειών courier έχει βοηθήσει να έχει ο καταναλωτής στα χέρια του το προϊόν που αγοράζει, σε αρκετές περιπτώσεις ακόμα και την ίδια ημέρα!
Επιπλέον, η ανάπτυξη και ο ανταγωνισμός των ηλεκτρονικών καταστημάτων μεταξύ τους, σε συνάρτηση και με την εδραίωση των υπηρεσιών σύγκρισης τιμών με τα marketplaces τις ιστοσελίδες τύπου skroutz, shopflix bestprice κτλ, διαμορφώνουν τις τελικές τιμές των προϊόντων τόσο χαμηλές, που όλο και περισσότεροι καταναλωτές στρέφονται στις ηλεκτρονικές αγορές.
Όλα τα παραπάνω στοιχεία αποδεικνύουν ότι το ηλεκτρονικό εμπόριο έχει εδραιωθεί, αναπτύσσει συνεχώς την υπόστασή του και είναι κάτι που δε μπορεί να αφήσει αδιάφορο έναν επιχειρηματία.
Είναι όμως αυτό το φάρμακο για όλα τα φαρμακεία;
Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα στον τομέα αυτό κυριαρχούν μεγάλες επιχειρήσεις, με μεγάλες επενδύσεις και με εδραιωμένο κοινό. Έχουν ένα μοντέλο λειτουργίας που έχει κατά πολύ ξεπεράσει το μέσο συνοικιακό φαρμακείο και έχουν μετουσιωθεί σε μεγάλες επιχειρήσεις με κύρια δραστηριότητά τους το ηλεκτρονικό εμπόριο και δευτερευόντως, το φυσικό κατάστημα και το φαρμακείο. Έχουν ρομποτικά συστήματα, ξεχωριστούς χώρους αποθήκευσης εμπορεύματος, ειδικά τμήματα για picking και packing παραγγελιών και συστήματα διαχείρισης αποθήκης WMS.
Επιπλέον, έχουν ειδικό τμήμα ή εξωτερικούς συνεργάτες marketing και προώθησης του ηλεκτρονικού τους καταστήματος, στο οποίο διαθέτουν ένα σεβαστό κεφάλαιο των κερδών τους.
Έτσι ο ανταγωνισμός στον συγκεκριμένο τομέα είναι μεγάλος και δεν είναι εύκολο να επιδιώξει ένα φαρμακείο να κερδίσει μερίδιο στην αγορά, αν έως τώρα δεν είχε παρουσία εκεί και δεν είναι διατεθειμένο να επενδύσει ένα πολύ μεγάλο κεφάλαιο.
Ποια είναι λοιπόν η λύση για ένα φαρμακείο που θέλει να αυξήσει την εξωστρέφειά του;
Η πορεία προς το ηλεκτρονικό επιχειρείν μπορεί να μοιάζει σαν ένα ταξίδι με βάρκα στον ωκεανό, αλλά υπάρχουν κινήσεις που μπορεί να κάνει ένα φαρμακείο που θέλει να αρχίσει τώρα αυτό το ταξίδι με μικρότερο ρίσκο.
Υπάρχουν πιο οικονομικές λύσεις για να αποκτήσει παρουσία ένα φαρμακείο στο ηλεκτρονικό εμπόριο, χωρίς να πρέπει να επενδύσει ένα σεβαστό ποσό. Η λύση των marketplaces εξασφαλίζει πρόσβαση σε ένα μεγάλο πιθανό αγοραστικό κοινό, χωρίς να απαιτούνται ιδιαίτερες υποδομές, ούτε μεγάλη γκάμα προϊόντων.
Για την παρουσία μιας επιχείρησης στα marketplaces δεν είναι απαραίτητη και η λειτουργία ανεξάρτητου ηλεκτρονικού καταστήματος. Οι επισκέπτες της συγκεκριμένης πλατφόρμας θα βλέπουν στις αναζητήσεις τους και τα προϊόντα της συγκεκριμένης επιχείρησης και έγκειται στις τιμές και το είδος των προϊόντων, αν θα υπάρξουν πελάτες που θα αρχίσουν να αγοράζουν.
Μειονέκτημα στην παραπάνω επιλογή είναι ότι τα marketplaces κρατούν ένα ποσοστό επί της αξίας του είδους κατά την πώληση. Ταυτόχρονα όμως, εξασφαλίζουν προβολή των προϊόντων σε ένα μεγάλο κοινό, που δε θα είχε τη δυνατότητα να έχει το φαρμακείο σε δικό του ανεξάρτητο ηλεκτρονικό κατάστημα.
Επιπρόσθετα, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, η παρουσία μίας επιχείρησης στα marketplaces δεν απαιτεί υποχρεωτικά την ύπαρξη πολλών προϊόντων σε ένα κατάστημα. Μπορεί το φαρμακείο να “βγει” διαδικτυακά με συγκεκριμένους κωδικούς ειδών, στους οποίους έχει ανταγωνιστικές τιμές και μελλοντικά να εκτιμήσει εάν αξίζει να εμπλουτίσει τον κατάλογο των ειδών του.
Έτσι μετά από λίγο καιρό, η επιχείρηση θα είναι σε θέση να κρίνει, αν αξίζει τον κόπο μία τέτοια προσπάθεια, ή ) αν πρέπει να επενδύσει σε κάποια άλλη επιλογή.
Αν η προσπάθεια δείχνει να ευδοκιμεί, στη συνέχεια θα μπορούσε το συγκεκριμένο φαρμακείο να αναπτύξει και αυτόνομο ηλεκτρονικό κατάστημα, ώστε να καρπώνεται όλο το ποσό της πώλησης των ειδών και να αποκτήσει μια πιο ολοκληρωμένη διαδικτυακή παρουσία.
Τι δυνατότητες δίνει η νέα τεχνολογία προς αυτή την κατεύθυνση;
Υπάρχουν συστήματα μηχανογράφησης φαρμακείου που μπορούν να διαχειριστούν το απόθεμα του φυσικού καταστήματος, να διασυνδεθούν με marketplaces ή και ηλεκτρονικό κατάστημα και να προσφέρουν μια συνολική διαχείριση όλων των υποδομών της επιχείρησης μέσω αυτών.
Το συγκριτικό πλεονέκτημα του PharmacyOne σε σχέση με τον ανταγωνισμό είναι ότι είναι ένα ανοικτό λογισμικό διαχείρισης φαρμακείου, το οποίο μπορεί να χτιστεί και να εμπλουτίσει τις δυνατότητές του, ανάλογα την ανάπτυξη και της επιχείρησης που το χρησιμοποιεί. Το φαρμακείο που το επιλέγει δε χρειάζεται να αποφασίσει από την αρχή, εάν θα χρησιμοποιήσει τις συνδέσεις με τα marketplaces, το ηλεκτρονικό κατάστημα ή τις εταιρείες ταχυμεταφορών από την αρχή, αλλά μπορεί να τις εντάξει στη συνέχεια.
Επιπλέον, η αρχιτεκτονική του PharmacyOne είναι τέτοια που η διαχείριση του αποθέματος του φαρμακείου είναι απόλυτα σωστή. Το στοκ διαχωρίζεται σε διαθέσιμο, σε δεσμευμένο, σε πραγματικό απόθεμα και σε αναμενόμενο, ενώ το σύστημα δίνει τη δυνατότητα να εξυπηρετούνται παραγγελίες ακόμα και αν υπερβαίνουν το στοκ (over-availability), αν το επιλέξει ο διαχειριστής.
Οι διασυνδέσεις με το κάθε ξεχωριστό σύστημα είναι live, η αμφίδρομη ενημέρωση των δεδομένων είναι άμεση και έτσι το PharmacyOne έχει τη δυνατότητα να διαχειρίζεται παραγγελίες αυτόματα, να δέχεται δηλαδή, ή να βάζει σε εκκρεμότητα, χωρίς να απαιτείται καμία διεργασία από το χρήστη.
Η συλλογή των ειδών, το picking και το packing δηλαδή, είναι πολύ απλή και αυτοματοποιημένη διαδικασία, που επιτρέπει την ταχύτερη και ορθότερη διαχείριση του χρόνου του προσωπικού και των αποθεμάτων του φαρμακείου.
Τέλος, κάθε διαθέσιμος τρόπος αποστολής μίας παραγγελίας εξυπηρετείται μέσα από το PharmacyOne, με αυτόματη παραγωγή και εκτύπωση voucher, αλλά και με δυνατότητα άμεσης εκτύπωσης απόδειξης και ενημέρωσης του προσωπικού του φαρμακείου, αν πρόκειται για παραλαβή από το κατάστημα.
Έτσι εξοικονομούνται ανθρωποώρες και τελικά εξασφαλίζεται η οικονομικότερη λειτουργία της επιχείρησης, ώστε να μπορεί απρόσκοπτα το φαρμακείο να αναπτύξει την εξωστρέφειά του.
